یکی از خطراتی که همواره عملیات های عمرانی با آن روبرو هستند، ریزش ساختمان های مجاور گود و قسمت های گودبرداری شده است که جهت پیش گیری از آن نیاز است تا این عملیات و خطر های پیش رو و راه حل های مقابله با آن به خوبی شناخته شود.
در واقع به هر نوع عملیات حفاری یا خاک برداری در سطح پایین تر از سطح زمین و یا پایین تر از سطح ساختمان مجاور گودبرداری گفته می شود. در مواردی که عمق گود زیاد باشد و جنس خاک پروژه و وضعیت سربار های موجود به گونه ای باشد که دیواره گود به طور طبیعی تحمل فشار جانبی خاک و سربارهای موجود را نداشته باشد از انواع سازه های نگهبان جهت پایدارسازی دیواره های گود استفاده می گردد.
سازه های نگهبان، سازه هایی هستند که در گودبرداری ها اجرا می شوند و وظیفه افزایش پایداری و مقاومت دیواره گودبرداری شده را دارند. سازه های نگهبان انواع مختلفی دارند که متناسب با نوع، عمق و ابعاد گودبرداری، نوع و خواص مکانیکی و فیزیکی خاک و سایر عوامل دیگر، یکی از انواع سازه های نگهبان همچون نیلینگ، انکراژ، سپرکوبی، سازه نگهبان خرپایی، استرات، دیوار دیافراگمی، سولجرپایل و ... انتخاب و اجرا می شود.
در گودبردای های عمیق شهری متناسب با شرایط پروژه از انواع ماشین آلات همچون بیل مکانیکی، مینی بیل مکانیکی، بابکت، بیل دکل بلند، جرثقیل و باکت حمل خاک، تاورکرین، بادسون، خاور، کامیون جفت، کامیون تک و… استفاده می گردد.
انکراژ
یکی از روش های رایج و پر کاربرد گودبرداری عمیق و پایدار کردن شیب ها استفاده از مهاری یا روش انکراژ می باشد. با استفاده از این روش توان خاک در برابر گسیختگی افزایش می یابد. در این روش همانند روش نیلینگ از میلگرد فولادی یا استرند جهت مسلح سازی خاک و بهبود مقاومت در برابر نیروهای برشی استفاده می گردد.
روش انکراژ بر خلاف روش نیلینگ به صورت فعال عمل کرده و نیروی پیش تنیدگی موجود در انکرها قبل از شروع تغییر شکل توده خاک، تغییرشکل دیواره را محدود می کند. بنابراین از انکراژ در مجاورت سازه های حساس به تغییر مکان، نظیر سازه های قدیمی استفاده می گردد. همچنین نیروی پیش تنیدگی ایجاد شده در استرند باعث می‌شود تا نیروی مقاوم اصطکاکی که در سطح گسیختگی موجود است، افزایش پیدا کند. با توجه به این که این انکراژ برای اجرا و پیاده سازی نیازمند تجهیزات پیشرفته و خاص و هم چنین نیروی کار حرفه ای و ماهر است، نسبت به روش نیلینگ یا میخ کوبی گران تر است.
مراحل اجرای روش انکراژ شامل موارد زیر است:
- انجام حفاری در محل نصب مهار در زوایا و عمق معین و از پیش طراحی شده ضمن رعایت نکات ایمنی و حفاظتی.
- قرار دادن استرند ها درون گمانه های حفاری شده با استفاده از فاصله نگهدار جهت قرار گرفتن استرند ها در وسط گمانه.
- تزریق دوغاب در انتهای مهاری و به اندازه طول گیردار.
- نصب نوار های زهکش جهت کاهش فشار آب پشت دیواره.
- مش بندی سطح دیواره و بتن پاشی سطح.
- کشش استرند ها با استفاده از جک کشش.
تاپ دان
روش تاپ دان یا ساخت از بالا به پایین یکی از روش های پایدارسازی گود های عمیق می باشد که در این روش ساخت، ابتدا سبد آرماتور های شمع نصب و پس از بتن ریزی و تدقیق موقعیت صفحه ستون، ستون های سازه داخل چاه های حفر شده نصب می گردد. بعد از آن سازه از بالا به پایین یعنی از طبقه همکف تا فونداسیون ساخته می‌شود.
تاپ دان در مواردی همچون زمانی که محدودیت فضای عملکرد داشته باشیم یا سطح آب زیرزمینی بالا باشد و یا در پروژه هایی که با ترافیک خیابان های اصلی تداخل دارند و با افزایش زمان اجرای پروژه مشکلات ترافیکی افزایش می یابد و همچنین در پروژه هایی که امکان اخذ رضایت از همسایه های مجاور محل گودبرداری وجود نداشته باشد بهترین گزینه می‌باشد.
مراحل اجرای تاپ دان:
- اجرای دیواره های اصلی دور سازه زیرزمینی با استفاده از یکی از روش هایی همچون دیوار دیافراگمی، دیوار شمعی درج و ...
- اجرای ستون های باربر میانی سازه زیرزمینی اجرای ستون‌های باربر میانی سازه زیرزمینی.
- اجرای دال همکف یا سقف نهایی سازه زیرزمینی.
- پس از اجرای سقف نهایی سازه زیر زمینی، از زیر دال همکف، تا تراز اجرای سقف پایین‌تر گودبرداری می‌شود.
- اجرای سقف پایین‌تر و اتصال آن به ستون‌ها و دیوار های اصلی با استفاده از یکی از تکنیک های اتصالات جوشی یا مکانیکی.
- تکرار مراحل قبلی تا رسیدن به تراز اجرای فونداسیون فونداسیون سازه زیرزمینی.
- اجرای زیرسازی های لازم، زهکشی، عایق‌کاری کف و اجرای فونداسیون سازه زیرزمینی
در این روش با تکمیل مراحل حفاری و ساخت فونداسیون، ساخت سازه زیرزمینی به پایان می‌رسد.
0 دیدگاه